zaterdag 25 maart 2017

De wereld van Matthijs



Na wat gesteggel met de automaat in de parkeergarage en het zoeken naar de goeie bushalte,  zoals het rechtschapen provinciaaltjes betaamt, zijn we op de plaats van bestemming aangekomen;het gezellige terrein van de Westergasfabriek in een zonovergoten Amsterdam. Als we het kleine en gemoedelijke restaurant van 'De wereld draait door studio' naar binnen gaan fluistert ze zachtjes: Kijk, Matthijs zit er al!'  'Ze' is de moeder van de kameraad van mijn zoon. De beide jongens zijn met ons naar de hoofdstad afgereisd om een opname van DWDD bij te wonen. Matthijs, gekleed in nonchalante spijkerbroek en trui zit op een hoge kruk aan een dito tafel met zijn armen over elkaar te keuvelen met twee andere heren. Als we langs hen lopen kijkt hij op en zegt: 'Dag jongens'. De twee dames in het kielzog van hun kroost zijn blijkbaar niet de moeite waard om een separate begroeting te ontvangen. Vervelend is dit niet, want de manier waarop we ontvangen worden in deze entourage maakt alles goed en geeft ons het gevoel dat we welkom zijn. We nemen plaats in een hoekje bij het raam waar we voor de uitzending een hapje gaan eten. We worden uiterst prettig bediend door de medewerkers van het restaurant. Ondertussen krijgen we een toegangspas van de gastvrouw die ons vriendelijk uitleg geeft over de gang van zaken. De sfeer zit er goed in, het eten is lekker maar overvloedig en tegen de tijd dat we de studio mogen betreden loopt het restaurant al aardig vol met publiek dat met hetzelfde doel als wij is gekomen. 

Eindelijk, zo tegen tien over zes, openen zich de deuren van de plek waar het allemaal moet gebeuren. De gastvrouw wijst ons een plaats, aan de linkerkant van de bekende tafel waar de presentator straks zijn gasten ontvangt. We verbazen ons over de oppervlakte van de studio, die in werkelijkheid zoveel kleiner is dan in onze beleving. Aretha Franklin schalt door de ruimte en met haar gezang weet ze ons heerlijk in de stemming te brengen. Als we allen een plek toegewezen hebben gekregen komt de regisseur met een welkomstpraatje waarin hij onder andere meldt dat de mensen achter Matthijs niet hardop mee mogen lezen met de autocue omdat dat uiteraard voorbehouden is aan de meester zelf. Hierna komt Matthijs aanlopen. Zijn casual outfit heeft hij verruild voor een pak, uiteraard en zoals altijd een maatje te klein. Hij bedankt ons meermalen voor onze komst naar de studio en memoreert dat het programma al bijna 12 jaar een succes is maar nooit was geworden zonder de kijkers die inmiddels uitgegroeid zijn naar anderhalf miljoen per dag. Matthijs is een ster in het op het gemak stellen van zijn publiek, zo blijkt. Door zijn amicale houding is het een feest om hier te zitten en de uitzending te mogen volgen. Marc Marie Huijbrechts is zoals elke vrijdag zijn tafelheer. Terwijl de andere gasten van vanavond al boven zitten te wachten is hij, zo'n twintig minuten voor de uitzending, in nog geen velden of wegen te bekennen. Volgens Matthijs is dit typisch Marc Marie evenals het feit dat hij, in tegenstelling tot andere tafelheren en dames, nooit een inleidend gespreksonderwerp kan of wil bedenken. Ondanks, of misschien wel dankzij dit is hij een gewilde tafelheer die door zijn eigenzinnigheid sommige gasten het af en toe best moeilijk kan maken, aldus zijn gastheer. Een paar minuten voor de uitzending, als Matthijs zijn 'straks na de reclame' praatje al heeft ingesproken komt hij er dan toch aan. Hij kan regelrecht door naar de bekende draai kuipstoeltjes waar de presentator en hij, voor ze aan tafel gaan, op traditionele manier de uitzending beginnen. De andere gasten, schrijfsters Georgina Verbaan, Marjan Berk, Hanna Bervoets, Heleen van Royen, de pianobroers Lucas & Arthur Jussen en filmmaker Johan Kramer zijn inmiddels ook binnen en worden vlak voor de uitzending nog even bepoederd door een dame van de schmink. De muziek is vanavond van rapper Sef. 
De schrijfsters mogen in het kader van het Boekenbal, het spits af bijten. Georgina leest voor uit eigen werk, Marjan mag vertellen over haar herinneringen aan het Boekenbal van vroeger, Hanna deelt haar visie op het thema van de boekenweek 'Verboden vruchten' en afgezien van de aandacht voor de jurk van Heleen komt zij er verder een beetje bekaaid af vanavond. De dames, met uitzondering van Marjan, moeten na afloop van het gesprek direct door naar eerder genoemd Boekenbal, dit jaar gehouden in Paradiso, waar ze ongetwijfeld tot in de late uurtjes zullen verblijven. De muzikale pianobroers Lussen nemen hun plek in en vertellen onder andere over hun nieuwste cd waarvan ze later nog een prachtig stuk ten gehore brengen. Als laatste komt de filmmaker Johan Kramer aan bod, die vertelt over zijn inspiratie door de foto's van sportfotograaf Horacio Seguí, die foto's maakte van Johan Cruijff en daarover een korte film maakte genaamd 'Horacio & Johan'. Omdat het vandaag precies een jaar geleden is dat de voetballer overleed wordt de film in zijn geheel vertoond. Daarna sluiten De Partizanen met hun Libris Twitteratuurprijs 2017 op ludieke wijze de uitzending af.

Het ging snel maar het was van het begin tot het einde een belevenis. Na afloop sluipt Huijbrechts vrijwel direct en ongezien de studio uit en hoewel van Nieuwkerk zegt dat hij ons straks aan de bar nog wel even zal treffen krijgen we hem daar ook niet meer te zien. Navraag leert dat hij op de vrijdagen meestal meteen na afloop verdwijnt.
Vast en zeker ook onderweg naar Paradiso om in een herkansing Heleen nog even goed aan de tand te voelen.







dinsdag 21 maart 2017

Groot, groter, grootst

'Dit zijn trouwens vier voor één euro', zegt het meisje bij de servicebalie terwijl ze het zakje met twee gesuikerde donuts omhoog houdt. 'Dus u kunt er nog twee bijhalen, de prijs blijft gelijk'. Ik kijk op van mijn kar die ik bezig ben te vullen met de reeds afgerekende boodschappen. Mijn gedachten gaan in kringetjes met vragen als: 'Heb ik er echt 4 nodig? Blijven ze niet liggen thuis en gooi ik ze dan alsnog weg? Maar als het dezelfde prijs is ben je toch gek als je ze niet neemt? Heb ik zin om ze nog op te halen, ik wou er toch maar twee?' Plus dat de rij klanten achter mij moet wachten omdat ik zo nodig moet pakken waar ik recht op heb. Ik besluit de knoop in mijn hersens door te hakken, gris het zakje uit de handen van verkoopster en snel de winkel in. De mevrouw achter in de rij kijkt me in het voorbijgaan aan en volgt me met haar blik richting de bak met donuts. Als ik terug loop kijkt ze nog steeds. Eén van de redenen van mijn terughoudendheid. Ik meen te weten wat ze denkt. Dat ik daar schijt aan zou moeten hebben weet ik wel maar toch zit die gedachte niet automatisch in mijn systeem. 

Mijn besluit om toch terug de winkel in te gaan was niet weloverwogen maar meer eentje van 'ach vooruit dan maar'. Achteraf wist ik ook wel van de vier voor één euro maar ik had er nu maar twee nodig dus vergat ik die prijs blijkbaar, ook omdat ik het niet belangrijk genoeg vind om dat te onthouden. Tot de mensen die alle folders uitpluizen om te kijken waar de cola het goedkoopst is of überhaupt weten wat die normaal kost behoor ik niet. Ik weet eigenlijk nooit iets van aanbiedingen, prijzen en voordeeltjes. 

Ik ken mensen die eens hadden bedacht dat het voordelig was om groot in te kopen bij een groothandel en daarvoor een grotere vriezer aan moesten schaffen om de aangekochte spullen te bergen. Vervolgens paste die niet meer in hun bijkeuken en werd er naast hun huis een schuur gebouwd voor de megavriezer. Heel lucratief.
Ik noem dat grootheidswaanzin.



maandag 13 maart 2017

Oog hebben voor

Een mooie voorjaarsmiddag in het bos. Het picknickbankje op de open plek en de zon die zijn best doet om door de wolken te breken nodigt uit om er even op plaats te nemen. Wandelende mensen met of zonder kinderen, spelende hondjes en een enkele fietser passeren de revue. Ongeveer tien meter van ons vandaan staat een zelfde bankje. Een stel, ik schat in de dertig, komt aangelopen en gaat er op zitten. Met de rug naar ons toe staren ze recht voor zich uit. Gezien de bewegingen die de man maakt, probeert hij met zijn telefoon de perfecte foto van het vennetje, dat voor hen ligt, te schieten. Na een tijdje legt de vrouw haar linkerhand op de rechter bovenbeen van haar partner en haar hoofd gaat richting zijn schouder. Even blijft ze zo zitten maar als ze geen enkele respons van hem ontvangt besluit ze haar hand terug te trekken en de omgeving in zich op te nemen. 

Mijn wandelmaatje en ik beschouwen het tafereel aandachtig en kennen elkaar zo goed dat we van elkaar weten dat we op dit moment hetzelfde denken, waarbij onze gedachten in eerste instantie uitgaan naar de gevoelens van de vrouw. 

Is zien en gezien worden niet de kern waar het in een relatie om draait? 
De man zag weliswaar van alles maar reageerde niet toen zijn vrouw zijn aandacht vroeg. Even een knuffel of zijn hand op de hare was genoeg geweest om haar geliefd te laten voelen. De foto was misschien volmaakt maar de herinnering er aan was nog beter geweest als hij ook maar iets van affectie had getoond aan degene die dat nodig had.






woensdag 8 maart 2017

Op handen gedragen

Een doordeweekse ochtend in lijn 3, richting centraal station. Op dit tijdstip, rond kwart voor 9 s ochtends, staan er altijd drommen mensen te wachten die de bus in willen. Het zijn er vaak zoveel, dat het niet praktisch is om met z'n allen langs de vooringang naar binnen te gaan wat betekent dat men de twee overige uitgangen ook kan nemen om de bus te betreden.

Het is extra druk deze ochtend. Als ik bij de middenuitgang sta om uit te stappen en de deur zich voor mij opent zie ik minstens 16 paar starende ogen, die allen op mij gericht zijn. De mensen achter die ogen verroeren zich niet. Ze kijken mij aan alsof ik een obstakel ben op hun weg om een plekje te bemachtigen in de warme vervoeder. Omdat ik de bus toch uit wil loop ik het trapje af richting de uitgang. Ik kom bedrogen uit als ik denk dat er dan toch tenminste wel een paar van mijn soortgenoten mij de ruimte zullen geven om mij er langs te laten. Niets is minder waar en Ik moet mij al zuchtend tussen de massa wurmen om uit de bus te ontsnappen. Tijdens dit gevecht haast diezelfde massa zich naar binnen als opgejaagde schapen, alsof hun leven ervan afhangt en waarbij het een wonder is dat ik ongeschonden uit de strijd kom.

Hoe haal ik het in mijn hoofd om naar buiten te willen en te verwachten dat men mij er eerst even fatsoenlijk langs laat alvorens zelf naar binnen te stormen? 
De volgende keer ga ik crowd surfen, altijd al een keer willen doen.



zondag 5 maart 2017

De kunst van mindfulness

Sommige processen moet je gewoon hun werk laten doen en niet verstoren door er kunstmatig in te gaan wroeten. Als je dat namelijk doet zou het beoogde resultaat wel eens uit kunnen blijven of is het gevaar dat het tegenovergestelde van wat je wilt bereiken gebeurt, de zogenaamde averechtse werking. 

Bovenstaande was een onderdeel van een gesprek wat ik vandaag had met een goede vriendin tijdens onze wandeltocht. Ze vertelde enthousiast over de mindfulcursus, die zij momenteel volgt en ik was en ben een nieuwsgierige volger van haar bevindingen. Ze beschreef een prachtige metafoor van een glas met troebel water. Als je er in gaat roeren zal er - afgezien van de storm er in -  niks veranderen aan de staat van het water. Laat je het staan dan zakt de troebelheid en wordt het water weer helder. 

Toen ik vanochtend op de afgesproken tijd bij haar voordeur stond was ze nog in geen velden of wegen te bekennen. Nadat haar partner mij binnen had gelaten wachtte ik in haar gezellige, gastvrije en 'plof maar neer' keuken. Na een tijdje kwam ze van boven met een stapeltje wasgoed in haar hand, dat ze na haar begroeting in de daarvoor bestemde machine stopte. Tijdens het poetsen van haar tanden kletste ze er zodanig op los dat de mix van water en tandpasta in een stroompje uit haar mond naar beneden gleed. Nadat het gebit weer schoon, haar kin weer droog en haar adem weer fris was stond het volgende projectje op stapel. Het vinden van haar jas. Want lag die nou nog in de auto of hing hij gewoon aan de kapstok?  Gelukkig kwam hij na wat trek- en plukwerk tevoorschijn onder een stapeltje soortgenoten. Haar wandelschoenen voor de dag halen was deze keer een fluitje van een cent. Ik volgde dit proces met het grootst mogelijke geduld en verstoorde het niet door haar op te jagen en haar onder de neus te wrijven dat ze niet klaar stond toen ik aankwam. Ook al deed ik dat wel dan zou dit geen enkel effect hebben op haar handelen.  In die zin heeft zij (en ik in dit geval ook niet) helemaal geen trainingen nodig om mindful te zijn, ze is het al op veel fronten. 

Dingen nemen zoals ze zijn, leven en laten leven, processen laten gebeuren, situaties van een afstand bekijken en daarin niet actief iets doen zonder te oordelen. Als iets moet gebeuren gebeurt het toch wel op de bestemde tijd en op de manier waarop dat moet gebeuren. Of dat helemaal waar is weet ik niet maar die denkwijze kan wel zorgen voor een hoop rust en de waarheid zal wel ergens in het midden liggen.

Op de terugweg van de wandeling pakten we nog een terrasje. De warmte van de zon was eigenlijk het enige wat we nu nodig hadden. De rijkelijk aanwezige gesmolten gorgonzola op het geserveerde broodje van mijn wandelmaatje was net iets over de top waardoor ik zomaar braakneigingen had kunnen krijgen. Ik koos er voor om dat proces voor te zijn en weg te kijken. Maar toen ik eerder vanochtend het kwakje tandpasta zag stromen had ik geen enkele drang om over mijn nek te gaan en liet het voor mijn ogen passeren. Was dat mindful?

 

zaterdag 4 maart 2017

Een lieve leerling

Gisteren was ik samen met een achternicht,  die een tijdje over is uit Amerika,  op zoek naar haar roots in de provincie Groningen. Zo kwamen we op onze reis uit in het Groningse Middelstum waar de oma van haar vader vandaan kwam. Ze wist zich uit haar kindertijd nog te herinneren dat zij in een klein huisje met een bedstee woonde, ergens in dat dorp. Tijdens onze zoektocht kwamen we veel van dit soort huisjes tegen die in hiervoor in aanmerking zouden kunnen komen maar helaas vonden we het bewuste huisje uit haar herinnering niet.

In de auto er naar toe had ik mijn achternicht al verteld dat mijn geschiedenisleraar van de middelbare school, meneer Reinders woonachtig was in een soort van borg in Middelstum. Omdat ik mij nog herinnerde dat hij ook altijd actief was in allerlei historische verenigingen zou de kans groot zijn dat hij zou weten waar het huis van haar overgrootmoeder zou staan of hebben gestaan.Toen onze zoektocht niks had opgeleverd was de stap om aan te bellen bij zijn huis - omgeven met gracht - nog maar een kleine. Een mevrouw deed de deur open. Toen ik haar vroeg of zij mevrouw Reinders was en ze dit bevestigde deed ik mijn verhaal. Haar man had visite maar ze wou hem wel even roepen. We werden binnengelaten.  Het echtpaar moet overigens een enorme passie hebben voor klokken want in de hal waar we mochten wachten telden we minstens tien exemplaren die allemaal op zenuwachtige wijze hun werk deden.

Na een korte tijd hoorden we wat gestommel en na 33 jaar stond ik opeens weer oog in oog met de man van wie ik les had gehad over oorlogen, vredesverdragen, Amerika, staatsinrichting en zo meer.  NIet veel ouder geworden en nog zeer herkenbaar. Ik stelde mij voor en vroeg of hij nog wist wie ik was. 'Ja zeker weet ik dat nog, jij zat vooraan!' Het klonk kordaat en overtuigend. Hij had gelijk en het lokaal waar we zaten tijdens het examenjaar plopte onmiddellijk op in mijn gedachten. Helaas kon hij ons niks vertellen over de woonplek waar we naar zochten. Zijn gezicht ging wel in de bekende 'meneer Reinderssmile' en zijn ogen begonnen te stralen toen hij zei dat hij met heel veel plezier had lesgegeven en het een leuk schooltje vond.

Het was inderdaad een schooltje op het platteland waar orde en regels de maatstaf waren en leerlingen onder een dictatoriaal bewind onder de duim werden gehouden. Wij waren allemaal braaf, welopgevoed en binnen de lijntjes, geen enkele reden en volkomen misplaatst om op die manier de wind er onder te moeten houden. Toen ik hem vertelde dat ik de school erg streng vond beaamde hij dit volmondig maar liet zich niet verleiden om te vertellen wat hij daar van vond. Jammer. Ik had graag zijn gedachten hierover aangehoord maar waarschijnlijk is hij nog steeds loyaal aan de toenmalige directeur die daar de scepter zwaaide, wat hem natuurlijk volkomen siert.

Toen mijn achternicht, vlak voor ons vertrek, aan hem vroeg of ik een goede leerling was zei hij: 'Ze was een hele lieve leerling. Net zoals je spreekt over een lieve baby, als je vindt dat hij oerlelijk is, bracht hij zijn boodschap op subtiele wijze over.

Lief. Je zou het ook eens in je hoofd halen om dat niet te zijn, zeker als je vooraan zat.