Wat is overlast?

Even na vijven op een zonnige middag in de Groninger hoofdstad. De mensen komen uit hun winterslaap, treffen elkaar op straat en op de gezellige terrasjes die de stad rijk is. Ik wandel langs de Bocht van Guinea, een zijstraatje van het Damsterdiep en zie twee jonge meiden op de stoep voor hun voordeur met een glas witte wijn in hun hand. Ik hou van deze stad en al helemaal als de zon schijnt. Iedereen lijkt zorgeloos, de sfeer is gemoedelijk en prettig levendig.

'Oh', is de korte reactie van een mevrouw als ik een clash niet kan voorkomen met haar en drie andere dames en me vervolgens tussen hen in probeer te wurmen om de ontsnapping in te zetten. De vier ontmoeten elkaar pal voor Hotel Weeva op het Gedempte Zuiderdiep  en blokkeren in hun enthousiasme het hele trottoir en daarmee de doorgang voor andere voetgangers. Hoewel ik mij niet helemaal aan de indruk kan onttrekken dat het een uiting is van irritatie ga ik er maar vanuit dat het uitgebrachte woordje bedoeld is als excuus voor de wegversperring.

Als ik mijn weg vervolg door links af te slaan naar de Ubbo Emmiusstraat richting het Centraal Station, zie ik rechts in het stukje park tussen de singels een meneer met zijn hoofd gebogen tussen zijn knieën op een bankje zitten. Zijn armen getatoeëerd, zijn vingers met zilver geringd en zijn polsen gedecoreerd met armbanden. Er ligt een hondje voor hem, dat zich laat koesteren door de stralen van de zon. Op deze plek bevinden zich vaak zwervers, die liggen te slapen op hetzelfde bankje. Hoewel de afdeling Stadstoezicht van de gemeente er anders over zal denken, denk ik altijd: 'Laat ze toch liggen, als ze niemand overlast bezorgen. Het hoort bij het straatbeeld van een grote stad en ze moeten toch ergens bivakkeren?' Zolang ze niet massaal een stoep barricaderen vind ik het best. 

Daar zakt mij de broek van af

Het komt eigenlijk nooit voor dat ik de weekboodschappen doe. Ik verkeer namelijk in de gelukkige omstandigheid dat mijn eega die taak op zich neemt. Heel sporadisch ben ik aan de beurt en ga ik bepakt met tassen, kratten en lege flessen richting de winkel. 

Het zou vandaag warm worden dus ik was al vroeg op pad. Ik kon wonderbaarlijk genoeg vlak voor de van oorsprong Duitse supermarkt parkeren. Het was niet erg druk op dit tijdstip en de meeste klanten waren van de generatie boven mij. Ik hoorde een echtpaar kibbelend tot de conclusie komen dat er penne op het menu zou staan vanavond. Af en toe een zweem van zweetlucht trotserend,  vervolgde ik stug mijn weg. Toen ik bij de koelafdeling kwam botste ik bijna tegen een zwaarlijvige meneer aan, die in conclaaf was met zijn vrouw over de aan te schaffen zuivel. De vrouw, die zich maar moeilijk verstaanbaar kon maken, zocht zuchtend steun bij haar rollator. 

Mijn tochtje door de winkel verliep gelukkig vlot. Behalve de pecannoten, die ik niet kon vinden, had ik alles wat er op mijn briefje stond en gelukkig was de rij bij de kassa niet lang. Toen ik mijn spullen op de band had gelegd, moest wachten en wat voor me uit staarde, zag ik iets waardoor ik nog net mijn maaginhoud binnen kon houden. Bij de man, die zijn boodschappen afrekende, was meer dan de helft van zijn achterwerk zichtbaar. Het onelegante, afschuwwekkende aanzicht liet de mevrouw achter de kassa duidelijk ook niet ongemoeid.  Toch bleef ze in haar rol, maakte de rekening op en wenste hem ook nog een fijn weekend. 'Je wilt er niet naar kijken maar toch doe je het steeds', vertrouwde ze me toe. Ramptoerisme. Ik had er ook last van. 

Dans, zang en nog meer op Kleintje Rodermarkt

'De volgende keer neem ik een zaag mee.' We zitten buiten bij het Wapen van Drenthe in Roden en ons uitzicht wordt belemmerd door een rij houten palen die het terras scheidt van de stoep. Mijn vriendin, die graag naar mensen kijkt, voelt zich zeer beperkt in haar uitzicht omdat de palen ver boven ooghoogte uitkomen, wat haar driftige zaagneigingen bezorgt.

Een mix van Nederlandstalige muziek die gezongen wordt door een kale, enthousiaste, dikbuikige meneer in zwarte kleding maakt de spieren los bij een dame die er vanochtend voor koos om in het roze te gaan. Met een plastic bekertje bier in haar hand moedigt ze haar directe omgeving aan om haar voorbeeld te volgen. Het lukt haar ook, want al gauw is ze samen met een andere mevrouw de danspasjes, die ze waarschijnlijk op de plaatselijke countrydance club heeft geleerd, aan het uitvoeren. Mannen met zonnebrillen, zilveren kettingen en hier een daar een bescheiden tattoo zingen de liedjes, van het type piraat, woordelijk en vooral vol overgave mee.

De zon schijnt volop in dit pittoreske Drentse dorp wat de mensen heeft doen besluiten om in grote getale op de braderie af te komen. Het gebruik van een deodorant is voor sommigen blijkbaar nog taboe en wordt tevergeefs gecompenseerd door de lucht van gebakken hamburgers. De hapjes die wij nuttigen zijn van een iets hoger niveau en bevatten onder meer garnalenkroketjes, mini loempia's en warme worstjes en de plank waarop ze geserveerd worden is uit hetzelfde hout gesneden als de afscherming van dit terras.

Als het liedje 'Ik meen het' klinkt kunnen we het niet laten om onze stembanden te gebruiken. Wellicht ligt jeugdsentiment hieraan ten grondslag. Wat het ook is, we zingen de tekst probleemloos mee en het blijkt maar weer dat Hazes nog steeds springlevend is. De stellige bewering van mijn vriendin dat ze niet kan zingen moet ik hier toch iets nuanceren. Ik schat haar zangkwaliteiten ergens tussen Adele en Hepie & Hepie in. Volgend jaar staat zíj ongetwijfeld op het podium.

Geen haar op mijn hoofd

'Goedemorgen, ik ben zo uit het werk gelopen dus ik heb me niet omgekleed!', zegt de  meneer als hij de kapsalon binnenkomt. 'Oh, dat is geen probleem hoor', zegt mijn kapster. Hij neemt plaats op een stoel waar hij getuige mag zijn van het vakkundig ontdoen van mijn overtollige en vooral ongewenste gezichtshaartjes dat met behulp van een speciale epileertechniek uitgevoerd wordt.  Dat doet ze met een nylon draadje, wat ze vastklemt tussen haar tanden en met haar handen over mijn gezicht laat gaan, om de haartjes met de wortel te verwijderen. Zo wordt het hele gezicht, inclusief de wenkbrauwen, onder handen genomen.

Deze methode 'nam' ze mee uit haar vaderland Turkije en past ze al meer dan tien jaar toe bij mij en vele andere klanten. Het is even doorbijten, vooral op de gevoelige plekjes, maar het resultaat maakt mij altijd blij en het grote voordeel ervan is dat ik thuis niet met een pincet aan de slag hoef. De haartjes blijven langere tijd weg en komen fijner terug. Zelfs de kleinste exemplaren kunnen verwijderd worden. Dit is ook het geval bij de hardere soorten, die in mijn geval altijd zwart zijn en met een knakgeluid uit mijn huid worden getrokken. Naast dat dit een beetje gevoelig is, is het ook  lachwekkend. Ik ben er inmiddels zo aan gewend dat ik die pijn voor lief neem en hoe vaker deze techniek op je huid wordt toegepast hoe minder onaangenaam het is. 

In minder dan tien minuten is het klusje geklaard. Na zelfonderzoek, dat ik altijd van mijn kapster na de behandeling moet doen om er zeker van te zijn dat ze geen haartjes vergeten is, maar vooral omdat ze wil dat ik tevreden ben, laat ze mij gaan.

De meneer mag nu in de kappersstoel. Ik vermoed dat hij het houdt bij een knipbeurt.

Een avondje Breed

'Doe maar in je broekzak, anders kijkt iedereen zo'. We zijn bij wereldrestaurant Breed in Leek en ik heb zojuist bij de kassa een kaartje met een stickervelletje met kortingsbonnen ontvangen en mijn oudste zoon verzoekt mij vriendelijk doch dringend het kaartje te verdoezelen en de kortingsvoorwaarden thuis te gaan lezen. Ik doe wat hij zegt en we nemen plaats aan de tafel waar we door één van de vele medewerkers van het restaurant naar toe zijn gebracht.

Oosterse mannen, die het zichtbaar warm hebben achter de hete, stomende pannen, werken als buffels maar laten zich niet uit het veld slaan als ze met een natuurlijke rust de wachtrij van mensen bedienen met de heerlijkste wokgerechten. Terwijl ik in de rij sta en de geurencombinatie van gebakken kip, gamba's, champignons en rundvlees opsnuif, is het onvermijdelijk dat mijn blik getrokken wordt naar het uitgebreide toetjesassortiment. Een lust voor het oog maar voor nu nog even voorbehouden aan de nabije toekomst. Als je er gevoelig voor bent, is de kans aanwezig dat je een vorm van ziekelijke gulzigheid ontwikkelt in dit broeinest van culinaire heerlijkheid. 

Overvolle borden met uiteenlopende gerechten worden in een rap tempo genuttigd door de mensen rondom ons. Het is verbazingwekkend wat zij in een korte tijd kunnen verstouwen. Ook ik ga me aardig te buiten maar weet me toch te beheersen als de toetjes in beeld komen. Meer dan twee slagroomsoesjes, twee stukjes spekkoek en een enkele mini brownie kan het niet zijn en na een cappuccino is het echt genoeg geweest voor vanavond.  Als ik langs de chocoladefontein loop wordt die constatering overboord gegooid want ik kan het niet laten om een spekje te dopen in de zalige, bruine poel van genot om het daarna in mijn mond te stoppen. ' Er zit iets op je kin', zegt mijn jongste zoon als we naar buiten lopen. Over gulzigheid gesproken. 

Het bloed kruipt....

'Gaat het?' Het klinkt wat bezorgd uit de mond van de prikdame. De mevrouw antwoordt: 'Ja hoor.' 'U krijgt al weer iets meer kleur op het gezicht', zegt een collega prikker, die ondertussen bezig is om een meneer van een infuus te voorzien. Ik lig net op de bank en ik zie mijn bloed gestaag richting het zakje stromen terwijl ik af en toe in het kussentje knijp wat in mijn hand ligt. 

Het is op dit tijdstip bijzonder rustig bij de bloedbank. Ik kon deze keer zo doorlopen naar de 'Sanquin' truck nadat ik de korte vragenlijst met vragen over mijn gezondheid en levensstijl had ingevuld. Voordat het echte werk begon werd deze lijst, naast het prikken van mijn Hb,  het meten van de bloeddruk en de hartslag, zoals bij elk bezoek, nog even langsgelopen. 'Hebt u seksueel contact gehad met een man die seksueel contact met een man had?' klonk het zonder blikken of blozen door de dame vanachter het beeldscherm. Toen ik enigszins verbouwereerd ontkennend antwoordde, keek ze me breed lachend aan en zei: 'Die vraag was u vergeten in te vullen.'

Mijn bloed 'loopt' snel. Naast mij is inmiddels een man in een motorpak komen liggen. De prikdame die hem aansluit is vol lof over het mooie zonnige weer. 'Die wind is nog verraderlijk en als die uit net noorden komt kun je flink verkouden worden', zegt ze, en zet haar opmerking kracht bij met een spreekwoord. 'Oh', zegt de motorpak. Ik vermoed dat hij deze informatie voor kennisgeving aanneemt. 

'Gaat het?' Het is minstens de vierde keer dat het aan de mevrouw, die nog steeds gestrekt ligt, gevraagd wordt. 'Het gaat wel en ik wil graag naar huis, ik ben erg moe', zegt ze. 'U moet eerst nog even koffie drinken en wij lopen met u mee!' zeggen de prikdames resoluut. Begeleid door de twee en enigszins onder protest loopt ze de trap af.

Het alarm gaat af, wat betekent dat ik een halve liter bloed lichter ben. Een kale meneer ontdoet mij van de naald. Met een watje en een verband om mijn arm loop ik richting de sporthal voor de koffie. Als ik naar binnen ga struikel ik bijna over de mevrouw die onder escorte naar buiten werd geleid en nu op de grond ligt met een doek onder haar hoofd, een dame met een witte jas gehurkt aan haar zijde. Tijdens de koffie hoor ik dat ze zo beroerd werd dat ze over moest geven en plat ging. Als ik even later vertrek zie ik haar in een kamertje op een bed liggen. 'Zal ik haar vragen of het gaat?', schiet het kort door me heen. Nee, toch maar niet. 

Als mij dan?

Als jij groter als mij wordt dan ben ik dus kleiner als jou. Als ik steeds kleiner word als jij is er verschil tussen jij en mij. Maar hoe groot je ook wordt, groter als groot kun je niet worden. Als ik weer groter als jou word, heb ik meer centimeters als jou en ben jij dus kleiner als mij.

Verschil moet er zijn maar niet in jou en mij als in groter of kleiner. Dat zeiden hun tegen mij. En hun hebben gelijk, want groot of klein doet er niet toe. Groots worden in gebaar en in daad is belangrijker als verschillen in lengte. Meer als belangrijk als dat een doel op zich wordt. Een stukje beleving als dat het verschil gaat maken. Want als je nou groot of klein bent, in het geval van die grootsheid ben je dan altijd groot, ook al ben je kleiner als mij. Mij zal je dan niet meer horen over groter of kleiner als jou.  

De hardnekkige strijd tussen jij of jou, mij en ik, dan of als, hun of zij, hullie of zullie, hunnie of hennie. Me taal is me alles en ik zal er meestal iets van zeggen als het verkeerd gebruikt wordt. Ik begrijp het natuurlijk wel als men vergeet hoe het zit met als mij, dan mij en dan ik. Vergeten (en kwijtraken) is voor mij namelijk ook een tweede natuur geworden. Misschien wel meer als dat taalding van hun.

 

 

 

Vrij zijn

Vrijheid, bevrijding, vrijzinnig. Zomaar een paar woorden die in deze tijd van herdenken en vieren in mij opkomen en die voor iedereen weer een andere betekenis zal hebben. Voor de mensen die oorlogen mee hebben gemaakt of nog meemaken zal vrij zijn een andere lading hebben dan voor wie er geen ervaring mee hebben. Maar het heeft altijd met loskomen van onderdrukking, in welke vorm dan ook, te maken.

Vrijkomen van nare gevoelens, vervelende gedachtes, starre denkbeelden en energieslopende relaties is een proces dat gepaard kan gaan met verdriet, boosheid, angst en onzekerheid. Los van het feit dat je huiverig kunt worden van de reacties uit je omgeving dat je gaande dit proces verandert, zul je toch vooral met jezelf uit de voeten moeten kunnen. Blij met jezelf worden hoort ook bij dit proces en is de basis om tot groei te komen in een wereld die voor jou vrij voelt. Hierdoor ligt de weg weer open voor nieuwe inzichten, volgende stappen in je loopbaan, inspirerende contacten en gevoelige snaren, waarvan je niet eens meer wist dat je ze had. Houden van jezelf. Harry Jekkers schreef en zong er een prachtig nummer over. De zin uit dat  liedje 'Wie van zichzelf houdt, die geeft pas echt iets kostbaars, als ie 'ik hou van jou' tegen een ander zegt..' raakt mij diep omdat hier zoveel wijsheid, liefde en zelfrespect uit spreekt. Dé elementen die nodig zijn voor een leven zonder frustraties en mét vrijheid.

'Ongedwongen', 'ongebonden' en' onafhankelijk'  zijn zulke mooie woorden die het begrip vrijheid omschrijven. En erg jammer als je jezelf, als in een keurslijf, belemmert om voor de vrijheid, wat die ook voor je betekent, te kiezen. In tijden van oorlog en overheersing is dit vaak onvermijdelijk. Des temeer reden, als je het pure geluk hebt niet onder deze omstandigheden te hoeven leven, gebruik te maken van de vrijheid waarover je beschikt om die keuzes te maken die bij je passen. Alleen een vrije geest maakt dat mogelijk. 

Het recht van de sterkste

'Even een auto laten stoppen, dat vind ik altijd zo leuk', zegt één van mijn wandelmaatjes als we op straat lopen en een auto, die het zebrapad nadert, aan zien komen. Ik volg haar richting de oversteekplaats en zodra we een voet op de witte strepen hebben gezet komt haar wens in vervulling als de automobilist zijn voertuig tot stilstand brengt. 

Ik moet lachen. Zo heb ik het nog nooit bekeken. Ik wacht altijd braaf tot ik voorrang krijg in plaats van het te nemen. Soms is het wel handig om tijdens dat wachten oogcontact te zoeken met een aankomende bestuurder om hem of haar, al dan niet met een opgeheven hand, tot stoppen te manen want het is helaas niet vanzelfsprekend dat er voor je geremd wordt als je staat te wachten. Op de Petrus Campersingel in Groningen word ik wel eens tot wanhoop gedreven als ik overgeleverd ben aan de goedheid van de langskomende rijders. Er is daar namelijk geen zebrapad dus hoeven ze ook niet te stoppen. Toch vind ik het enigszins van lichtelijk autistisch gedrag getuigen als men mij met de meest hoopvolle blik die ik tevoorschijn kan toveren op de vluchtheuvel laat staan. Maar ook hier zijn gelukkig weer de bekende uitzonderingen die ik uiteraard uitgebreid bedank met een glimlach en een duim. 

Wellicht moet ik als niet gemotoriseerde weggebruiker iets vrijpostiger worden maar ik ben waarschijnlijk veel te bang dat er niet voor mij gestopt wordt als ik een poging doe om de regie te nemen in het verkeer. Misschien moet ik dat gewoon wel eens gaan proberen. Al was het alleen maar om ook een keer hetzelfde 'guilty pleasure' gevoel te krijgen tussen de lange rij met auto's.