dinsdag 18 april 2017

Twijfel is fijn en de waarheid bestaat niet

' Kun je het een beetje volhouden?', vraagt mijn echtgenoot als hij naar buiten komt en mij in de relaxstand van de zon ziet genieten .'O maar ik heb net het hele terras aangeveegd', antwoord ik hem. 'Ik zeg er toch niks van, ik stel alleen een vraag, gaat hij verder als hij een tuinstoel pakt om mij gezelschap te houden. We moeten beiden glimlachen. Ik meende mij te moeten verdedigen omdat ik aannam dat hij met zijn vraag iets suggereerde. Dat zit er waarschijnlijk zo ingebakken dat het automatisch gaat. Eigenlijk helemaal geen leuke eigenschap die ik bij anderen ook vervelend vind. Net als dat iemand iets nieuws heeft gekocht en je maakt daar een compliment over om daarop de reactie te krijgen : 'Het was afgeprijsd!' Of je hebt een bos bloemen van je geliefde gekregen en iemand anders moet daar ' Had hij iets goed te maken?' overheen strooien om het lieve gebaar in twijfel te trekken. Dat zal óf jaloezie zijn óf een gebrek aan vertrouwen in de oprechtheid van de gever. Beiden geen fijne eigenschappen. Maar ook mijn reactie, waar ik dit stuk mee begon, getuigt niet van vertrouwen; ik vatte de vraag op als kritiek en ging direct in de aanval. Dat zegt alles over mijzelf want iets in mij zegt waarschijnlijk dat ik niet zomaar niks mag zitten te doen, terwijl ik dat heerlijk vind en ook met grote regelmaat doe. Maar als iemand anders daar dan iets van zou zeggen, wat in dit geval overigens helemaal niet het geval was, moet ik mij verdedigen. Een houding waar ik me van bewust ben, in de hoop er ooit van bevrijd te worden. 

Toch heb ik mij in de loop van de jaren wel aardig los weten te weken van zaken waarvan ik dacht dat ze vast stonden, zoals religieuze zaken maar ook van verwachtingspatronen over wie of wat ik zou moeten zijn en het gedrag wat daaruit voorkomt. Het open blijven staan voor nieuwe invalshoeken en inspirerende mensen die op je pad komen geeft een rijk gevoel. Ook het feit dat je eigenlijk niks zeker weet en blijft zoeken naar de waarheid, die vaak niet bestaat, omdat die voor iedereen weer anders is, zorgt ervoor dat je altijd scherp blijft. Twijfelen hoort daar bij en de uitspraak van Goethe 'Hoe meer kennis hoe meer twijfel' vind ik een prachtige, net als 'Geloof degenen die de waarheid zoeken, twijfel aan degenen die haar hebben gevonden' van Gide, die hier mooi op aansluit. Je wordt er een wijs mens van. Wie wil dit niet? 

Ik schreef daar eens een gedicht over:


 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten