Gekkenwerk op Dennenoord

Zingende dames in jaren zestig jurkjes. Ze doen het vol overgave op het podium van theater de Kimme op het Dennenoord terrein in Zuidlaren. Het optreden maakt onderdeel uit van de voorstelling ‘Gekkenwerk?’ die daar deze maand twee keer vertoond wordt. Het publiek krijgt een kijkje in de geschiedenis van de psychiatrie in het algemeen en van Dennenoord in het bijzonder.  De aanleiding van de theatervoorstelling is dat het 120 jaar geleden is dat Dennenoord werd opgericht door de ‘Vereniging tot Christelijke Verzorging van Krankzinnigen en Zenuwlijders.’

De spreuk prijkt nog steeds op één van de gebouwen op het terrein.

Een gesticht met meerdere paviljoens in de bossen bij Zuidlaren voor mensen met een steekje los, mensen die niet spoorden en/ of van het padje waren. Ze werden in de begintijd verplicht opgenomen en met harde hand onder barre omstandigheden verzorgd. Een wereld met een systeem van strenge regels waar afgedwaalde mensen in een gezinssetting weer bij zinnen moesten worden gebracht. Omdat de patiënten niet van het terrein af mochten werd er voorzien in een keuken, een wasserette en zo meer. De mensen droegen speciale kleding, zodat bij 'ontsnapping' ze gemakkelijk teruggevonden konden worden. 

De voorstelling schetst de ontwikkeling in de psychiatrie. Werden de behandelde patiënten eerst nog ‘gek' genoemd, na 1950 werd die term verruild voor 'ziek' en kwam er een omslag in de benadering, behandelwijze en medicatie. De hekken verdwenen, men mocht vrij in en uitlopen en er werd voor werkkleding en nette kleding gezorgd. 'De mens zien' als uitgangspunt, kijken wat er nodig is en van daaruit de eventuele behandeling starten. Lossere regels zorgden er voor dat het voor de mensen prettiger werd om op het terrein te verblijven. Maar om de 'geestelijke gezondheidszorgtent' draaiende te houden kwamen er weer andere regels om de hoek kijken. Het gezonde verstand werd veelal vervangen door protocollen en alle handelingen, voortkomend uit vaststaande regels, moesten ook nog eens op schrift vastgelegd en verantwoord worden.

Helaas is dat nog steeds de realiteit. Op een manier dat het systeem doorslaat en men verzandt in een moeras van registratiedruk met als gevolg dat de zorg voor de cliënt ondergeschikt raakt. De mens wordt nog wel gezien maar dan vanachter een computer of door een zorgverlener met een IPad. Om gek van te worden. Dat is de boodschap die duidelijk klinkt in de theatervoorstelling 'Gekkenwerk.' Om het tij te keren is de campagne 'Minder regelgekte meer zorg' gestart waarvan Lentis, GGZ Nederland maar ook  andere GGZ instellingen in Nederland deel uit maken. Een mooi initiatief om weer terug te gaan naar de basis. Dat is luisteren naar de hulpvraag van de cliënt en de zorg daarop aanpassen.  En dat kan in veel gevallen prima met ongeschreven regels.

Informatie over de campagne is te lezen op http://www.regelgekte.nl